Pomiary elektryczne to nieodzowny element zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych, przemysłowych oraz użyteczności publicznej. Regularne sprawdzanie parametrów elektrycznych pozwala na wykrycie ewentualnych usterek i zapobieganie awariom, które mogą prowadzić do pożarów lub porażeń prądem. Kluczowe znaczenie mają pomiary rezystancji izolacji, pętli zwarciowej oraz sprawności wyłączników różnicowoprądowych (RCD). Czasami wykonywane są również pomiary środowiskowe tj. pomiary natężenia oświetlenia. Wykonanie pomiarów musi być zgodne z obowiązującymi normami, a ich wyniki powinny być dokumentowane w protokole pomiarowym, który podpisuje osoba posiadająca stosowne uprawnienia pomiarowe.
Pomiary rezystancji izolacji
Rezystancja izolacji jest jednym z najważniejszych parametrów określających stan instalacji elektrycznej. Pomiar ten pozwala ocenić jakość izolacji przewodów i urządzeń, a także wykryć ewentualne uszkodzenia mogące prowadzić do niebezpiecznych upływów prądu.
Kiedy należy wykonywać pomiary rezystancji izolacji?
Podczas odbioru nowej instalacji elektrycznej.
Po każdej modernizacji lub naprawie instalacji.
Okresowo, zgodnie z wymaganiami prawa i norm (dla budynków mieszkalnych co 5 lat, a dla obiektów przemysłowych co 1 rok).
Do wykonania pomiaru stosuje się mierniki rezystancji izolacji, które podają wynik w megaomach (MΩ). Minimalne wartości rezystancji izolacji są określone w normie PN-HD 60364-6.
Pomiar pętli zwarciowej
Pomiar impedancji pętli zwarciowej jest niezbędny do sprawdzenia skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Dzięki temu badaniu można określić, czy zabezpieczenia nadprądowe (bezpieczniki, wyłączniki nadprądowe) zadziałają prawidłowo w przypadku zwarcia.
Jak często należy wykonywać pomiar pętli zwarciowej?
-
Przy odbiorze nowej instalacji elektrycznej.
-
Po każdej modernizacji instalacji.
-
W ramach okresowych przeglądów (dla budynków mieszkalnych co 5 lat, dla obiektów użyteczności publicznej i przemysłowych co 1 rok).
Do pomiaru wykorzystuje się specjalistyczne mierniki impedancji pętli zwarciowej, które pozwalają określić całkowitą rezystancję przewodów oraz styków łączących elementy instalacji.
Testowanie wyłączników różnicowoprądowych (RCD)
Wyłączniki różnicowoprądowe (RCD) są kluczowym elementem ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. Ich zadaniem jest szybkie odłączenie zasilania w przypadku wykrycia upływu prądu do ziemi.
Jak często należy przeprowadzać testy RCD?
-
Przy odbiorze nowej instalacji elektrycznej.
-
Po każdej modernizacji instalacji.
-
Okresowo, co najmniej raz na 6 miesięcy poprzez naciśnięcie przycisku „TEST”.
-
Profesjonalny pomiar wyłączników różnicowoprądowych zaleca się wykonywać co 1 rok w obiektach użyteczności publicznej i co 5 lat w budynkach mieszkalnych.
Pomiar ten obejmuje sprawdzenie czasu oraz wartości prądu wyzwolenia. Specjalistyczne mierniki RCD pozwalają na precyzyjne określenie skuteczności działania zabezpieczeń.
Pomiar rezystancji uziemień i instalacji odgromowych
Pomiary rezystancji uziemień oraz skuteczności instalacji odgromowych są kluczowe dla bezpieczeństwa instalacji elektrycznych oraz ochrony budynków przed skutkami wyładowań atmosferycznych.
Kiedy należy przeprowadzać pomiary rezystancji uziemień?
-
Przy odbiorze nowej instalacji elektrycznej.
-
Po każdej modernizacji lub rozbudowie instalacji uziemiającej.
-
Okresowo, zgodnie z obowiązującymi normami (co 5 lat dla budynków mieszkalnych, co 1 rok dla obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej).
Pomiar rezystancji uziemień pozwala sprawdzić, czy wartości rezystancji są zgodne z wymaganiami norm PN-EN 62305 oraz PN-HD 60364-6. Zbyt wysoka rezystancja uziemienia może prowadzić do nieskutecznego odprowadzania prądów zwarciowych i piorunowych.
Pomiar instalacji odgromowej (LPS) Systemy odgromowe (LPS) mają za zadanie chronić budynki przed skutkami uderzenia pioruna. Regularne pomiary instalacji odgromowej pozwalają ocenić jej skuteczność i wykryć ewentualne uszkodzenia.
Jak często należy wykonywać pomiary instalacji odgromowej?
-
Przy odbiorze nowej instalacji odgromowej.
-
Po każdej modyfikacji systemu ochrony odgromowej.
-
Okresowo, co 5 lat dla budynków mieszkalnych oraz co 1 rok dla obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej.
Do pomiarów wykorzystuje się mierniki rezystancji uziemień oraz testery instalacji odgromowej, które pozwalają na ocenę jakości przewodzenia prądu piorunowego do ziemi.
Protokół pomiarowy – obowiązkowa dokumentacja
Wszystkie przeprowadzone pomiary muszą być udokumentowane w protokole pomiarowym, który zawiera:
-
Dane obiektu i instalacji.
-
Wykaz przeprowadzonych pomiarów i ich wyniki.
-
Informacje o zastosowanych urządzeniach pomiarowych.
-
Podpis osoby posiadającej stosowne uprawnienia pomiarowe.
Bez prawidłowo sporządzonego protokołu pomiarowego instalacja nie może zostać uznana za bezpieczną, a użytkowanie jej może stanowić zagrożenie.
Podsumowanie
Regularne wykonywanie pomiarów elektrycznych jest nie tylko obowiązkiem wynikającym z przepisów, ale przede wszystkim gwarancją bezpieczeństwa użytkowników instalacji. Pomiary rezystancji izolacji, pętli zwarciowej, wyłączników różnicowoprądowych, rezystancji uziemień oraz skuteczności instalacji odgromowej powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi normami i dokumentowane w protokołach pomiarowych. Powierzając te zadania specjalistom z odpowiednimi uprawnieniami, można mieć pewność, że instalacja elektryczna jest w pełni sprawna i bezpieczna.
